هرگونه مشکل در عملکرد غده تیروئید می‌تواند منجر به کم کاری و یا پر کاری آن شود. در اینجا به بررسی علائم و تفاوت‌های کم کاری تیروئید و پرکاری تیروئید می‌پردازیم.
غده تیروئید در جلوی گردن درست زیر گلو قرار دارد. تیروئید دو هورمون اصلی را در جریان خون ترشح می کند.
یکی تیروکسین که حاوی چهار اتم ید است و اغلب T4 نامیده می شود و دومی به تری یدوتیرونین (T3) نام دارد که حاوی سه اتم ید است.
اگر مبتلا به کم کاری تیروئید شده باشید، احتمالاً با برخی از علائم مرتبط مانند خستگی ، یبوست و فراموشی روبه‌رو می‌شوید. این علائم ناامیدکننده است. اما با داشتن یک برنامه درمانی مناسب ، می توانند قابل کنترل شوند.
کم کاری تیروئید چیست؟
به طور خلاصه ، یعنی غده تیروئید شما نمی تواند هورمون کافی برای عملکرد خوب ایجاد کند. غده تیروئید تمام جنبه های متابولیسم بدن شما را کنترل می کند.
در کم کاری تیروئید ، تولید هورمون غده کاهش می یابد. این ، به نوبه خود ، متابولیسم شما را کند می کند و می تواند منجر به افزایش وزن شود.
کم کاری تیروئید بسیار شایع است.
طبق اعلام انجمن تیروئید آمریکا ، هیچ درمانی برای کم کاری تیروئید وجود ندارد. با این حال ، داروهایی وجود دارند که می توانند بیماری را درمان کنند.
هدف از این دارو بهبود عملکرد تیروئید بدن شما ، بازیابی سطح هورمون ها و امکان زندگی طبیعی است.
تیروئیدیت هاشیموتو چیست؟
تیروئیدیت هاشیموتو شایع ترین علت کم کاری تیروئید است. در این شرایط ، بدن شما به سیستم ایمنی بدن خود حمله می کند.
با گذشت زمان ، این حمله باعث می شود که تیروئید همانطور که باید تولید هورمون را متوقف کند که منجر به کم کاری تیروئید می شود.
پرکاری تیروئید
همانطور که از نام آن پیداست ، پرکاری تیروئید هنگامی رخ می دهد که بدن شما مقدار زیادی هورمون تیروئید ، تیروکسین (T4) و تری یدوتیرونین (T3) را تولید کند و بیش از حد فعال می‌شود.
اگر به پرکاری تیروئید مبتلا هستید ، ممکن است ضربان قلب سریع ، افزایش اشتها ، اضطراب ، حساسیت به گرما یا کاهش ناگهانی وزن را تجربه کنید.
پرکاری تیروئید معمولاً به سه روش اتفاق می افتد:
تیروئیدیت ، یا التهاب تیروئید
گره تیروئید که بیش از حد هورمون T4 تولید می کند
خود ایمنی بیماری شناخته شده به عنوان بیماری گریوز
در پرکاری تیروئید ، تحریک تیروئید به نام تیروئیدیت باعث می شود مقدار زیادی هورمون تیروئید وارد خون شود.
این عمل می تواند منجر به درد و ناراحتی شود. تیروئیدیت همچنین می تواند در زمان بارداری رخ دهد و معمولاً کوتاه مدت است.
گره های تیروئید هم در کم کاری تیروئید و هم در پرکاری تیروئید شایع است. غالباً این گره ها خوش خیم هستند.
در پرکاری تیروئید ، این گره ها می توانند منجر به افزایش اندازه تیروئید یا تولید بیش از حد هورمون تیروئید T4 شوند.
بیماری گریوز باعث می شود بدن به خودش حمله کند. این حمله به غده تیروئید اجازه می دهد تا بیش از حد هورمون تیروئید تولید کند.
این بیماری خود ایمنی اغلب علت اصلی پرکاری تیروئید است. بیماری گریوز باعث می شود که تیروئید شما بیش از حد هورمون تیروئید ایجاد کند.
داروها ، ید رادیواکتیو یا جراحی گزینه های درمانی پرکاری تیروئید هستند.
در صورت عدم درمان ، پرکاری تیروئید می تواند باعث از پوکی استخوان یا ضربان قلب نامنظم شود.
تیروئیدیت هاشیموتو و بیماری گریوز هم می توانند در خانواده ها بصورت ارثی وجود داشته باشند.
آزمایش عملکرد تیروئید شامل آزمایش های معمول خون که برای عملکرد تیروئید انجام می شود مانند TSH ، T4 و گاهی T3 است.
غده تیروئید چیست و چگونه کار می کند؟
غده تیروئید در جلوی گردن درست زیر گلو قرار دارد. این غده از دو لوب در دو طرف لوله تنفسی تشکیل شده ، و توسط یک پل کوچک از بافت تیروئید به نام isthmus به هم متصل شده اند.
تیروئید دو هورمون اصلی را در جریان خون ترشح می کند.
یکی تیروکسین که حاوی چهار اتم ید است و اغلب T4 نامیده می شود و دومی به تری یدوتیرونین (T3) نام دارد که حاوی سه اتم ید است. ، T3 از نظر بیولوژیکی فعال و متابولیسم بدن شما را تنظیم می کند.
میزان T4 و T3 ترشح شده توسط غده تیروئید توسط غده هیپوفیز تنظیم می شود ، که در زیر مغز شما قرار دارد.
هیپوفیز همانطور که ترموستات در یک اتاق دما را تنظیم می کند ، سطح هورمون های تیروئید را در جریان خون مدیریت می کند.
اگر سطح کمی پایین تر از حد طبیعی باشد ، هیپوفیز با ترشح هورمونی به نام هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH) واکنش نشان می دهد ، که غده تیروئید را برای تولید T4 بیشتر فعال می کند.
وقتی سطح هورمون تیروئید از حد طبیعی بالاتر می رود ، ترموستات این را حس می کند و هیپوفیز ترشح TSH را متوقف می کند تا تیروئید T4 کمتری تولید کند.
در این نوع آزمایشات یک نمونه خون از ورید بازو گرفته شده و برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه ارسال می شود.
معمولاً قسمت “آزاد” یا فعال T4 و T3 اندازه گیری می شود (یعنی FT4 و FT3). آزمایشگاه ها از محدوده مرجع برای مقایسه نتایج آزمایش خون با نتایج در جمعیت سالم طبیعی استفاده می کنند.
محدوده مرجع معمول برای بزرگسالان سالم عبارتند از:
دامنه مرجع آزمایش عملکرد تیروئید
در بارداری دامنه مرجع TSH سرم با حالت عمومی متفاوت است و در حالت ایده آل باید براساس محدوده مرجع حاصل از زنان باردار سالم در همان جمعیت باشد.
محدوده های ذکر شده در اینجا فقط یک راهنما هستند و با توجه به آزمایشگاه متفاوت خواهند بود. محدوده مرجع مختلفی برای آزمایش نوزادان و کودکان خردسال نیز وجود دارد.
چگونه می توان از آزمایش خون برای تشخیص اختلالات تیروئید استفاده کرد؟
پزشک این آزمایشات را همراه با علائم و احساس شما تفسیر می کند وتشخیص می‌دهد آیا شما به اختلال تیروئید مبتلا هستید ، شدت آن چقدر است و چگونه می توانید آن را درمان کنید.
اگر نتایج TSH و FT4 شما خارج از محدوده مرجع باشد ، ممکن است پزشک آزمایشات اضافی را تجویز کند.
اگر سطح هورمون تیروئید در حد طبیعی باشد ، دستورالعمل های فعلی استفاده از جایگزین هورمون تیروئید را تجویز نمی‌کنند.
تیروئید پرکار و تیروئید کم کار
اگر سطح TSH زیاد و نتیجه FT4 پایین باشد ، این نشان دهنده تیروئید کم کار (کم کاری تیروئید) است که نیاز به درمان دارد.
اگر سطح TSH کم و نتیجه FT4 زیاد باشد ، این نشان دهنده تیروئید پرکار (پرکاری تیروئید) است که نیاز به درمان دارد.
اگر سطح TSH اندکی بالا برود اما سطح FT4 هنوز در محدوده مرجع طبیعی باشد ، به آن کم کاری تیروئید تحت بالینی یا نارسایی خفیف تیروئید می گویند.
ممکن است به کم کاری تیروئید آشکار یا بالینی تبدیل شود. یک آزمایش اضافی برای آنتی بادی های تیروئید به تعیین خطر کمک می کند.
برخی از افراد مبتلا به کم کاری تیروئید تحت بالینی ، به ویژه کسانی که سطح TSH آنها بیش از 10 mU / l است ، ممکن است به درمان با لووتیروکسین نیازمند باشند.
TSH کم با FT4 پایین ممکن است در نتیجه نارسایی غده هیپوفیز (کم کاری تیروئید ثانویه ناشی از کم کاری هیپوفیز) یا پاسخ به یک بیماری غیر تیروئیدی قابل توجه باشد
تست FT3
این تست معمولاً فقط در آزمایش پرکاری تیروئید یا ارزیابی شدت آن استفاده می شود.
آنتی بادی های تیروئید
اگر نتایج اولیه آزمایش تیروئید نشانه هایی از اختلال عملکرد تیروئید را نشان دهد و اگر سوء ظن به بیماری تیروئید خود ایمنی وجود داشته باشد ، ممکن است یک یا چند آزمایش آنتی بادی تیروئید تجویز شود.
آنتی بادی های اصلی تیروئید شامل:
آنتی بادی های پراکسیداز تیروئید (TPOAb)
آنتی بادی های تیروگلوبولین (TgAb)
آنتی بادی های گیرنده هورمون تحریک کننده تیروئید (TSHR Ab ، همچنین به عنوان TRAb شناخته می شوند)
محدوده مرجع استانداردی برای آنتی بادیهای تیروئید وجود ندارد زیرا این امر به عوامل مختلفی بستگی دارد.
آزمایشات تخصصی دیگر تیروگلوبولین (Tg) (برای نظارت بر افرادی که تحت درمان سرطان تیروئید تحت درمان قرار گرفته اند) و کلسی تونین (برای نظارت بر افراد مبتلا به سرطان تیروئید مدولار) استفاده می شود.
چگونه می توان از آزمایش خون برای کنترل اختلالات تیروئید استفاده کرد؟
هدف از درمان این است که شما احساس بهتری داشته باشید و اطمینان حاصل کنید که در دراز مدت از جایگزینی هورمون تیروئید آسیب نخواهید دید.
آزمایش خون برای TSH ، که حساس ترین نشانگر وضعیت تیروئید است ، به عنوان یک نشانگر بیوشیمیایی استفاده می شود تا اطمینان حاصل شود که جایگزینی هورمون تیروئید کافی است.
توصیه می شود بیمارانی که به جایگزین هورمون تیروئید نیاز دارند باید TSH خود را در محدوده مرجع نگه دارند.
برخی از افراد با بردن TSH در قسمت پایین دامنه مرجع و سطح FT4 به سمت قسمت بالای محدوده مرجع احساس بهتری پیدا می کنند.
جایگزینی بیش از حد (به عنوان مثال اگر TSH غیر قابل تشخیص باشد) ممکن است باعث کاهش تراکم مواد معدنی استخوان (“پوکی استخوان”) و آسیب طولانی مدت به سیستم قلبی عروقی شود.
اما هدف در سرطان تیروئید متفاوت است ، در بیماران انتخاب شده‌ی سرطانی هدف پایین نگه داشتن سطح TSH زیر دامنه مرجع است.
در بعضی مواقع بیماران فقط در صورتی که TSH زیر نرمال باشد یا سرکوب شود ، احساس خوبی دارند.
این روند تا زمانی که کاملاً غیرقابل تشخیص نباشد و یا FT3 کاملاً طبیعی باشد ، ضرری ندارد.
همچنین بیماران خاصی وجود دارند که تنها در صورتی که TSH کمی بالاتر از حد مرجع باشد ، احساس بهتری دارند.
در محدوده های توضیح داده شده در بالا ، توصیه می شود بیماران و پزشکان آنها اهداف فردی را تعیین کنند که مناسب شرایط خاص آنها باشد.
درمان اختلالات تیروئید
در صورت تشخیص کم کاری تیروئید ، درمان با لووتیروکسین – نسخه مصنوعی تیروکسین (T4) تولید شده توسط غده تیروئید را آغاز خواهید کرد.
اگر مبتلا به پرکاری تیروئید هستید ، درمان های موجود شامل:
داروهای ضد تیروئید برای کاهش تولید هورمون های تیروئید
جراحی برای برداشتن تمام یا بخشی از غده تیروئید
ید رادیواکتیو برای کاهش فعالیت تیروئید
پزشک گزینه های درمانی را با شما در میان می گذارد.
در ابتدای درمان ، پزشک معمولاً هر چند هفته یکبار آزمایش خون انجام می دهد. نتایج به شما کمک می کند تا روش درمانی شما دقیق شود.
هنگامی که در درمان خود ثابت هستید ، معمولاً آزمایشات کمتری انجام می دهید.
در کم کاری تیروئید ، با انجام یک آزمایش TSH سالیانه بررسی می شود که آیا سطح در محدوده مرجع است یا خیر؟
در پرکاری تیروئید آزمایشات معمول TSH و FT4 است. اما تعداد آزمایشات بستگی روند به درمان دارد.
در صورت غیرطبیعی بودن نتایج ، آزمایشات اضافی را انجام خواهید داد و باید بین آزمایش خون هرگونه تغییر در سلامتی را به پزشک خود بگویید.
اگر نتایج شما طبیعی است ، اما هنوز احساس کاملاً خوبی ندارید ، از دکتر خود بپرسید که آیا جایی برای تنظیم جزئی دوز شما وجود دارد؟
با شروع لووتیروکسین ممکن است چندین ماه طول بکشد تا علائم شما بهبود یابد حتی اگر آزمایشات از نظر بیوشیمیایی رضایت بخش باشد.
این امر خصوصاً در بیمارانی است که سابقه بیماری گریوز دارند و ماه‌ها دچار پرکاری تیروئید بوده‌اند ، ممکن است مدت زمان زیادی طول بکشد تا با آزمایشات بیوشیمیایی رضایت بخش پس از رادیو ید یا جراحی سازگار با احساس “طبیعی” شوند.
چه عواملی می تواند بر نتایج آزمایش عملکرد تیروئید تأثیر بگذارد؟
آزمایشات عملکرد تیروئید می تواند تحت تأثیر داروها و بیماری ها باشد. به شخصی که آزمایش خون شما را انجام می دهد ، از مواردی که ممکن است بر میزان خواندن تأثیر بگذارد ، اطلاعات بدهید ، خصوصاً:
هر نوع بیماری جدی مانند حمله قلبی ، عفونت ، ضربه ، بیماری جدی کبد یا نارسایی کلیه
داروهایی که برای درمان اختلالات تیروئید استفاده می کنید ، به خصوص هنگام مصرف زیاد یا کم
هر داروی دیگری که مصرف می کنید ، از جمله: قرص ضد بارداری ، هورمون‌های استروئیدی ، ضدتشنج ، داروهای ضد التهاب ، لیتیوم (برای برخی اختلالات روانی استفاده می شود) و آمیودارون (برای کنترل بی نظمی ضربان قلب استفاده می شود)
چه زمانی باید آزمایش عملکرد تیروئید انجام دهم؟
اگر دارای این موارد هستید باید از پزشک عمومی خود وقت بگیرید و درخواست آزمایش خون کنید:
علائم تیروئید بیش از حد یا کم کار
تورم یا ضخیم شدن گردن
ضربان قلب نامنظم یا سریع
کلسترول بالا (که باعث تصلب شرایین می شود – تجمع چربی در عروق)
آزمایش TSH بمنظور تشخیص نحوه فعالیت غده تیروئید در بدن انجام می‌شود. این آزمایش می تواند به شما بگوید که غده تیروئید بیش از حد فعال (پرکاری تیروئید) است یا کم کار است (کم کاری تیروئید).
همچنین می‌توان قبل از بروز علائم ، اختلال تیروئید را تشخیص داد، چرا که در صورت عدم درمان ، اختلال تیروئید می تواند مشکلات سلامتی زیادی ایجاد کند.
TSH مخفف “هورمون تحریک کننده تیروئید” است و آزمایش میزان این هورمون را در خون اندازه گیری می‌کند.
بهتر است بدانیم TSH توسط غده هیپوفیز در مغز شما تولید می شود. این غده به تیروئید شما می گوید هورمون های تیروئید را در خون تولید و آزاد کند.
نحوه آزمایش TSH
برای آزمایش TSH خون در آزمایشگاه تجزیه و تحلیل می شود. این آزمایش را می توان در هر زمان از روز انجام داد. هیچ آمادگی قبلی مثل ناشتا بودن لازم نیست.
به طور کلی ، قبل از بررسی سطح TSH خون نیازی به قطع مصرف دارو نیست. با این حال ، مهم است که به پزشک اطلاع دهید که چه داروهایی مصرف می کنید زیرا برخی از داروها می توانند بر عملکرد تیروئید تأثیر بگذارند.
به عنوان مثال ، در صورت مصرف لیتیوم ، عملکرد تیروئید باید کنترل شود. هنگام مصرف لیتیوم ، احتمال اینکه عملکرد تیروئید به متوقف شود بسیار زیاد است.
قبل از شروع مصرف این دارو ، آزمایش تعیین سطح TSH حتماً برای شما توصیه می شود. اگر سطح شما نرمال باشد ، می توانید هر 6 تا 12 ماه ، طبق توصیه پزشک ، سطح تیروئید خود را چک کنید.
اگر عملکرد تیروئید شما غیرطبیعی شود ، باید تحت درمان قرار بگیرید.
سطح بالا در آزمایش TSH
بر اساس اعلام انجمن تیروئید آمریکا ، میزان سطح نرمال TSH بین 0.4 و 4.0 میلی واحد در لیتر (mU / L) است. اگر سطح TSH خون شما بالاتر از این باشد ، به احتمال زیاد تیروئید کم کاری دارید.
به طور کلی ، سطح T3 و T4 در بارداری افزایش می یابد و سطح TSH کاهش می یابد.
سطح پایین در آزمایش TSH
همچنین ممکن است که میزان آزمایش TSH کمتر از حد نرمال بوده و تیروئید پرکار باشد. این می تواند ناشی از:
بیماری گریوز (سیستم ایمنی بدن شما به تیروئید حمله می کند)
ید زیاد در بدن شما وجود دارد
مصرف بیش از حد داروی هورمون تیروئید
مقدار زیادی مکمل طبیعی حاوی هورمون تیروئید است
اگر از داروهایی مانند استروئیدها ، دوپامین یا مسکن های افیونی (مانند مورفین) استفاده می کنید ، می توانید سطح کمتری از حد معمول داشته باشید.
مصرف بیوتین (مکمل های ویتامین B) نیز به طور غلط می تواند سطح TSH کمتری ایجاد کند.
آزمایش TSH معمولاً تنها آزمایش تشخیص اختلالات تیروئید نیست. آزمایش های دیگر ، مانند T3 ، T4 ، T3 معکوس و آنتی بادی ضد TPO ، اغلب هنگام تعیین اینکه آیا شما به درمان تیروئید نیاز دارید یا خیر ، نیز استفاده می شود.
درمان مشکلات تیروئید
درمان تیروئید کم کار معمولاً شامل مصرف روزانه هورمون تیروئید مصنوعی توسط قرص است. این دارو سطح هورمون های شما را به حالت طبیعی برمی گرداند و ممکن است احساس خستگی کمتری داشته باشید و وزن کم کنید.
برای اطمینان از دوز مناسب مصرف دارو ، پزشک بعد از 2 یا 3 ماه سطح TSH شما را بررسی می کند. پس از اطمینان از میزان مناسب مصرف ، هر ساله سطح TSH شما را آزمایش کرده تا طبیعی بودن آن را بررسی کنند.
اگر تیروئید شما بیش از حد فعال باشد ، چندین گزینه وجود دارد:
ید رادیواکتیو برای کاهش سرعت تیروئید
داروهای ضد تیروئید برای جلوگیری از تولید بیش از حد هورمون ها
مسدود کننده های بتا برای کاهش ضربان قلب سریع ناشی از سطح بالای تیروئید
جراحی برای برداشتن تیروئید (این مورد کمتر رایج است)
در صورت داشتن سطح بالاتر از نرمال تیروئید ، پزشک ممکن است مرتباً آزمایش سطح TSH شما را بررسی کند.
