آزمایشگاه پزشکی و انواع آنها
آزمایشگاه پزشکی یا آزمایشگاه بالینی ، آزمایشگاهی است که در آن آزمایشات بالینی بر روی نمونه‌ها انجام می‌شود
این آزمایشات اطلاعات جامعی درخصوص سلامت بیمار و برای کمک به تشخیص ، درمان و پیشگیری از بیماری ارائه می‌دهد.
اندازه و پیچیدگی آزمایشگاه‌های پزشکی متفاوت است. چراکه آنها انواع مختلفی از خدمات آزمایشی را ارائه می‌دهند.
مطب‌ها و کلینیک‌های پزشکان و همچنین مراکز درمانی و مراقبت‌های طولانی مدت ، ممکن است آزمایشگاه‌هایی داشته باشند که خدمات تست اولیه را ارائه دهند.
تا به حال واژه آزمایشگاه پزشکی را به شیوه‌های مختلفی در قالب آزمایشگاه تشخیص طبی، آزمایشگاه پاتوبیولوژی، آزمایشگاه ژنتیک و آزمایشگاه پاتولوژی شنیده‌اید.
افراد بسیار زیاد به این مراجعه نموده‌اند ولی فرق آنها را معمولاً نمی‌دانند. ما در این مبحث قصد داریم به طور خلاصه به توضیح هریک و دامنه فعالیت‌های آنها بپردازیم.
آزمایشگاه پزشکی تشخیص طبی:
آزمایشگاه تشخیص طبی نیازمند مجوز وزارت بهداشت و درمان میباشد و شامل بخش‌هایی است که در آن روی نمونه‌های خون، ادرار، مدفوع، خلط، زخم و امثال اینها بررسی و آزمایش انجام می‌شود.
بخش‌های آزمایشگاه تشخیص طبی شامل بخش‌های تخصصی مختلفی میباشد و افرادی که در این بخش‌ها کار می‌کنند دارای مدرک علوم آزمایشگاهی یا میکروبیولوژی هستند.
بخش‌های مختلف یک آزمایشگاه پزشکی تشخیص طبی عبارتند از:
بخش هماتولوژی :
در این بخش آزمایش‌های CBC، ESR، گروه خون وRH، PT، PTT، شمارش پلاکت ، شمارش رتیکولوسیت ، HT و HB، سیلان ، انعقاد انجام می‌شود.
بخش بیوشیمی :
در این بخش آزمایش‌های قند ، اوره ، کراتینین ، کلسترول ، تری گلیسیرید ، اسید اوریک ، بیلی روبین DوT ،کلسیم ، فسفر، پروتئین ، آلبومین ، یونوگرام ،SGOT، SGPT، AIP، LDH و گازومتری انجام می‌شود.
بخش بانک خون :
در این بخش آزمایش‌های تعیین گروه وRH بیمار و کیسه خون ، کراسماچ ، کومبس مستقیم ، کومبس غیرمستقیم انجام می‌شود.
میکروب شناسی :
در این بخش آزمایش‌های کشت و بررسی مستقیم خون ، کشت و بررسی مستقیم ادرار ، کشت و بررسی مستقیم مدفوع ، کشت و بررسی مستقیم مایعات بدن ، کشت و بررسی مستقیم زخم‌ها ، بررسی مستقیم BK انجام می‌شود.
ایمونولوژی :
در این بخش عملکرد سیستم ایمنی بدن بررسی می‌گردد.
سرولوژی :
در این بخش آزمایش‌های CRP و RF و BHCG انجام می‌شود.
آزمایش‌های متفرقه :
این آزمایش‌ها شامل آزمایش کامل ادرار، آزمایش مدفوع ، جستجوی خون در مدفوع ، ( تست گایاک) ، توبرکولین تست ، بررسی ضایعات از نظر قارچ ، بررسی ضایعات از نظر لیشمن میباشد.
آزمایشگاه پاتولوژی:
کلمه پاتولوژی از دو بخش پاتو Patho و لوژی logy تشکیل شده و به معنای آسیب شناسی میباشد. به متخصصانی که در این آزمایشگاه کار می کنند پاتولوژیست می‌گویند.
در آزمایشگاه پاتولوژی هریک از مایعات یا بافت‌های بدن می‌توانند از نظر میکروسکوپی مورد بررسی قرار بگیرند.
یعنی از نظر اختلالات ژنتیکی و تغییرات ژنتیکی مورد بررسی قرار بگیرند و علل ایجاد آنها مورد بررسی قرار می‌گیرد .
علم پاتولوژی خود شامل بخش‌های گوناگون از جمله علت شناسی، ریخت شناسی، مکانیسم ایجاد و اهمیت آن از نظر بالینی میباشد.
در آزمایشگاه پاتولوژی پس از نمونه‌گیری و آب‌گیری و فیکس شدن نمونه روی لام، زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار می‌گیرد. پاتولوژی بیشتر در تشخیص سرطان کاربرد دارد.
آزمایشگاه ژنتیک:
در آزمایشگاه ژنتیک با استفاده از روش‌های مولکولی مثل PCR و انواع آن و کاریوتایپ به بررسی، تشخیص یا میزان احتمال بیماری ژنتیکی در نسل آینده خانواده می‌پردازند.
این روش‌ها، روش‌هایی بسیار دقیق و در عین حال گران قیمت می‌باشند. در کنار این آزمایشات به طور معمول مشاوره ژنتیک به خصوص در موارد قبل از بارداری نیز انجام می‌شود.
آزمایشگاه پاتوبیولوژی:
برخی آزمایشگاه‌ها که پیشرفته بوده و از نظر فضای آزمایشگاه و دستگاه‌ها گسترده‌تر هستند، آزمایشات تشخیص طبی و پاتولوژی را باهم انجام می‌ذهند که به آنها آزمایشگاه پاتوبیولوژی گفته می‌شود.
مسلماً در هر قسمت این آزمایشگاه‌ها افراد متخصص مربوط به آن بخش مشغول به فعالیت هستند.
آزمایشگاه پاتوبیولوژی توانا نیز جزء آزمایشگاه‌های پاتوبیولوژی بسیار پیشرفته در تهران منطقه سعادت آباد است و سعی بر این دارد تا هرچه بیشتر به پاسخ‌دهی سریع و تشخیص دقیق آزمایشات شهروندان بپردازد.
