آزمایش کراتینین خون میزان ماده کراتینین موجود در خون را اندازه‌گیری می‌کند. کراتینین یک ماده زائد است که با تجزیه کراتین عضله تشکیل می‌شود.
سطح کراتینین در خون اطلاعاتی در مورد عملکرد کلیه ها در اختیار پزشکان قرار می‌دهد.
هر کلیه میلیون‌ها واحد کوچک فیلتر کننده خون به نام نفرون دارد. نفرون ها به طور مداوم خون را از طریق یک خوشه بسیار کوچک از رگ های خونی معروف به گلومرول فیلتر می‌کنند.
این ساختارها مواد زائد ، آب اضافی و سایر ناخالصی‌های موجود در خون را فیلتر می‌کنند. سموم در مثانه ذخیره شده و سپس در هنگام ادرار از بدن خارج می‌شوند.
کراتینین یکی از موادی است که کلیه‌ها به طور معمول از بدن دفع می‌کنند. به همین دلیل پزشکان برای بررسی عملکرد کلیه ، سطح کراتینین موجود در خون را اندازه گیری می‌کنند.
مقادیر بالای کراتینین نشان دهنده این است که کلیه شما آسیب دیده و به درستی کار نمی‌کند.
مطالبی که در این مقاله می‌خوانیم:
چرا آزمایش خون کراتینین انجام می شود؟
چگونه باید برای آزمایش کراتینین خون آماده شوم؟
در زمان آزمایش کراتینین خون چه کاری انجام می‌شود؟
نتیجه آزمایش کراتینین خون به چه معناست؟
آزمایش کراتینین خون معمولاً همراه با چندین تست آزمایشگاهی دیگر از جمله آزمایش نیتروژن اوره خون (BUN) و پنل متابولیک پایه (BMP) یا پنل متابولیک جامع (CMP) انجام می‌شود.
این آزمایشات در معاینات بدنی معمول انجام می‌شود تا به شما در تشخیص برخی بیماری‌ها کمک کند و مشکلات موجود در عملکرد کلیه شما را بررسی کند.
چرا آزمایش خون کراتینین انجام می شود؟
در صورت مشاهده علائم بیماری کلیوی ، ممکن است پزشک آزمایش کراتینین خون را برای ارزیابی سطح کراتینین تجویز کند.
این علائم عبارتند از:
- خستگی و مشکل خواب
- از دست دادن اشتها
- تورم در صورت ، مچ دست ، مچ پا ، یا شکم
- کمردرد نزدیک کلیه ها
- تغییر در دفع ادرار و دفعات آن
- فشار خون بالا
- حالت تهوع
- استفراغ
مشکلات کلیوی می‌توانند به بیماری ها یا شرایط مختلفی مربوط باشد ، بعنوان مثال:
- گلومرولونفریت ، که التهاب گلومرول در اثر آسیب است
- پیلونفریت ، که یک عفونت باکتریایی در کلیه است
- بیماری پروستات ، مانند بزرگ شدن پروستات
- انسداد دستگاه ادراری ، که ممکن است به دلیل سنگ کلیه باشد
- کاهش جریان خون در کلیه ها ، که ممکن است در اثر نارسایی احتقانی قلب ، دیابت یا کمبود آب ایجاد شود
- مرگ سلول‌های کلیه در نتیجه سوء مصرف مواد مخدر
- عفونت‌های استرپتوکوکی ، مانند گلومرولونفریت پس از استرپتوکوک
داروهای آمینوگلیکوزید مانند جنتامایسین (Garamycin ، Gentasol) نیز می توانند در برخی از افراد باعث آسیب کلیوی شوند.
اگر از این نوع دارو استفاده می‌کنید ، ممکن است پزشک آزمایش روتین کراتینین خون را برای اطمینان از سالم ماندن کلیه‌ها برایتان تجویز کند.
چگونه باید برای آزمایش کراتینین خون آماده شوم؟
آزمایش کراتینین خون به آماده سازی زیادی احتیاج ندارد. لازم نیست ناشتا باشید ، تنها باید همان چیزی را بخورید که به طور معمول می‌خورید تا نتیجه آزمایش دقیق باشد.
با این حال ، مهم است که هر داروی نسخه دار یا بدون نسخه‌ای (OTC) که در حال حاضر استفاده می‌کنید را به پزشک‌تان اطلاع دهید.
چراکه برخی از داروها ممکن است سطح کراتینین شما را افزایش دهند بدون اینکه به کلیه آسیب برساند و در نتایج آزمایش شما تداخل ایجاد کنند.
اگر موارد زیر را مصرف کردید به پزشک خود اطلاع دهید:
- سایمتیدین (Tagamet ، Tagamet HB)
- داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند آسپرین (Bayer) یا ایبوپروفن (Advil ، Midol)
- داروهای شیمی درمانی
- آنتی بیوتیک های سفالوسپورین ، مانند سفالکسین (کفلکس) و سفوروکسیم (سفتین)
ممکن است پزشک بخواهد که قبل از آزمایش کراتینین خون ، دارو را قطع کرده یا مقدار مصرف خود را تنظیم کنید. همچنین پزشک هنگام تفسیر نتایج آزمایش ، این داروها را در نظر میگیرد.
در زمان آزمایش کراتینین خون چه کاری انجام می‌شود؟
آزمایش خون کراتینین یک آزمایش ساده است که نیاز به اخذ نمونه کوچکی از خون دارد.
- در یک آزمایشگاه تخصصی معمولاً ابتدا از شما می خواهند آستین خود را بالا بیاورید.
- آنها محل تزریق را با یک ماده ضد عفونی کننده تمیز کرده و سپس یک کش را به دور بازو می‌بندند. این باعث می‌شود که رگ‌ها با خون متورم شوند ، و به آنها امکان می‌دهد رگ را راحت تر پیدا کنند.
- پس از یافتن رگ ، سوزنی را در آن فرو می کنند تا خون جمع شود. در بیشتر موارد ، از ورید داخل آرنج استفاده می شود.
- هنگام وارد کردن سوزن ممکن است احساس خراشیدگی جزئی داشته باشید ، اما خود نمونه‌گیری فاقد درد است.
- بعد از اینکه سوزن را بیرون کشیده می‌شود، یک پنبه یا گاز روی زخم قرار می‌دهند.
آزمایش کراتینین خون یک روش کم خطر است. با این حال ، برخی از خطرات جزئی هم وجود دارد ، از جمله:
- برخی با دیدن خون غش می‌کنند
- سرگیجه یا سردرد
- درد یا قرمزی در محل خون‌گیری
- کبودی
- عفونت
پس از خون‌گیری ، نمونه برای تجزیه و تحلیل به متخصصان آزمایشگاه سپرده می‌شود. پس از چند روز نتایج آزمایش را می‌توانید از آزمایشگاه دریافت کنید.
نتیجه آزمایش کراتینین خون به چه معناست؟
کراتینین به میلی گرم در دسی لیتر خون (میلی گرم در دسی لیتر) اندازه‌گیری می‌شود.
افرادی که عضلات بیشتری دارند انتظار می‌رود سطح کراتینین بیشتری داشته باشند. همچنین بسته به سن و جنسیت ممکن است نتایج متفاوت باشد.
با این حال ، سطح نرمال کراتینین خون برای افراد سنین ۱۸ تا ۶۰ سال از ۰٫۹ تا ۱٫۳ میلی‌گرم در دسی لیتر در مردان و ۰٫۶ تا ۱٫۱ میلی‌گرم در دسی لیتر در زنان است.
سطح بالای کراتینین سرم در خون نشان می‌دهد کلیه‌ها به درستی کار نمی‌کنند.
برخی دلایل برای بالا بودن سطح کراتینین سرم شما خون عبارتند از :
- دستگاه ادراری مسدود شده
- رژیم غذایی پر پروتئین
- کمبود آب بدن
- مشکلات کلیوی ، مانند آسیب کلیه یا عفونت
- کاهش جریان خون به کلیه ها به دلیل شوک ، نارسایی احتقانی قلب یا عوارض دیابت
اگر کراتینین خون شما واقعاً بالا رفته و ناشی از آسیب حاد یا مزمن کلیه باشد، تا زمانی که مشکل حل نشود ، سطح آن کاهش نمی یابد.
اگر به دلیل کم آبی بدن ، یک رژیم غذایی با پروتئین بسیار بالا یا استفاده از مکمل به طور موقت یا به طور کاذب افزایش یابد ، در نتیجه‌ی تغییر شرایط باعث کاهش سطح می شود.
همچنین ، فردی که دیالیز می‌شود بعد از درمان سطح پایین‌تری از کراتینین را خواهد داشت.
اصولاً کم بودن سطح کراتینین خون غیرمعمول است ، اما این‌می تواند در نتیجه‌ی شرایط خاصی رخ دهد که باعث کاهش توده‌ی عضلانی باشد و معمولاً جای نگرانی ندارد.
بعد از دریافت نتیجه آزمایش کراتینین خون چه باید کرد؟
لازم به ذکر است که دامنه های طبیعی و غیرطبیعی در آزمایشگاه‌ها متفاوت است. بعضی از آزمایشگاه‌ها از روش‌های اندازه گیری منحصر به فرد استفاده می‌کنند یا نمونه های مختلفی را آزمایش می‌کنند.
شما همیشه باید با دکتر خود مشورت کنید تا نتایج آزمایش با جزئیات بیشتری بررسی گردد. آنها می‌توانند به شما بگویند که آیا آزمایش بیشتری لازم است و یا هرگونه درمان نیاز است.
آزمایشگاه پاتوبیولوژی توانا با استفاده از مجهزترین دستگاه‌ها و مجرب‌ترین کادر آزمایشگاهی تست عادی و تست اورژانسی کراتینین خون را از بیماران اخذ و با بالاترین دقت به بیماران عزیز تحویل می‌دهد.
